ΚΟΙΝΩΝΙΚΕΣ ΣΥΝΕΤΑΙΡΙΣΤΙΚΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗΣΕΙΣ Προσφέρουν «μαύρη» εργασία ... με το νόμο!

Αποκαλυπτικό το παράδειγμα που παρουσιάζει ο «Ριζοσπάστης»

Ακόμα και ως μέσο για την παροχή ανασφάλιστης («μαύρης») εργασίας σε κάθε είδους εργοδότες μπορούν να λειτουργήσουν οι αποκαλούμενες Κοινωνικές Συνεταιριστικές Επιχειρήσεις (ΚοινΣΕπ) και μάλιστα με τη βούλα του νόμου! Αυτό επιβεβαιώνει η επιστολή του προέδρου μιας ΚοινΣΕπ, την οποία αποκαλύπτει σήμερα ο «Ριζοσπάστης».
Ο συγκεκριμένος απευθύνεται σε ξενοδοχειακές επιχειρήσεις και ισχυρίζεται ότι μπορεί να προσφέρει με «νόμιμο» τρόπο ανασφάλιστο προσωπικό, ώστε από τη μια να ρίξουν το λεγόμενο «κόστος εργασίας» και από την άλλη να απαλλαγούν από τον κίνδυνο ενός ενδεχόμενου πρόστιμου από το ΙΚΑ, σε περίπτωση ελέγχου για ανασφάλιστους εργαζόμενους.
Το πιο προκλητικό απ' όλα είναι ότι η «δουλειά» που στήνει η συγκεκριμένη ΚοινΣΕπ με τους εργοδότες, βασίζεται στη νομοθεσία για τις Συνεταιριστικές Επιχειρήσεις που διαμορφώθηκε τα προηγούμενα χρόνια. Αποκαλύπτονται έτσι οι βαθύτερες στοχεύσεις που υπηρετεί ο τομέας της λεγόμενης «κοινωνικής οικονομίας», για τον οποίο, εκτός από τη συγκυβέρνηση, μιλάει με τα πιο θερμά λόγια και ο ΣΥΡΙΖΑ.
Η επιστολή στέλνεται μέσω e-mail και έχει τίτλο:
«Πρόστιμα ΙΚΑ 10.550 ευρώ; Πώς θα τα αποφύγετε (ή θα τα ακυρώσετε) ΝΟΜΙΜΑ!».
Γράφει, μεταξύ άλλων, ο πρόεδρος της ΚοινΣΕπ:
«Είτε ο κίνδυνος των προστίμων "αδήλωτης/ ανασφάλιστης εργασίας" δεν έχει σχέση με τη δική σας επιχείρησης (το προτιμότερο) - Είτε δεν τον... προλάβατε τελικά, η πιο κάτω ΛΥΣΗ - ΠΡΟΤΑΣΗ μας επ' αυτού, σίγουρα είναι προς το συμφέρον σας!»

Αποσπάσματα από την επιστολή που αποκαλύπτει ο «Ριζοσπάστης»

Αμέσως μετά εξηγεί:«Ο Κοινωνικός Συνεταιρισμός μας διέπεται από το νομοθετικό πλαίσιο, που μας επιτρέπει να συνάπτουμε "συμπράξεις ανθρώπινου δυναμικού" με οποιεσδήποτε επιχειρήσεις του Ιδιωτικού τομέα και οι οποίες τέτοιες συνεργασίες εγγυώνται -αποδεδειγμένα- ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΤΕΡΟ για εσάς ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ από το να προσλαμβάνει η ίδια η επιχείρησή σας το προσωπικό (Ελληνες, είτε αλλοδαπούς) που έχετε βρει και επιλέξει οι ίδιοι.
Με άλλα λόγια, αυτούς τους επιλεγέντες από σας, μπορούμε να τους δεχθούμε ως επαγγελματικά συνεταιριστικά μέλη της ΚοινΣΕπ, προκειμένου να εξυπηρετούν εφεξής νόμιμα την επιχείρησή σας με αυτή την ιδιότητά τους και όχι με εκείνη του μισθωτού - ασφαλισμένου σας».
Το δέλεαρ για τον εργοδότη, όπως αναφέρει η επιστολή, είναι ότι μ' αυτόν τον τρόπο απαλλάσσεται από τις ασφαλιστικές εισφορές:
«Εφόσον, επομένως, σκοπεύετε να προσλάβετε προσωπικό, μπορείτε -βέβαια- να το βρείτε και να το επιλέξετε, αλλά πριν προχωρήσετε στην πρόσληψή του, είναι προς συμφέρον σας να ακούσετε ΕΓΚΑΙΡΑ προηγουμένως τη δική μας πρόταση για νόμιμη απαλλαγή σας από τα αντίστοιχα ασφαλιστικά σας βάρη».
Στην πράξη, η συγκεκριμένη ΚοινΣΕπ, ενδεχομένως και πολλές ακόμα που κάνουν χρήση της ισχύουσας νομοθεσίας, λειτουργεί όχι μόνο σαν εταιρεία ενοικίασης εργαζομένων, αλλά έχει και το ...«ανταγωνιστικό πλεονέκτημα» να παρέχει «νόμιμα» ανασφάλιστη εργασία!

Τι προβλέπει ο νόμος

Η επιστολή δεν αναφέρει αν υπάρχει και ποια νομοθετική διάταξη αξιοποιεί για να πετύχει όσα ισχυρίζεται. Ο νόμος που αφορά στη δημιουργία των ΚοινΣΕπ είναι ο 4019/2011. Εκεί εντοπίζουμε τα εξής:

• Από τη μια μεριά, ο νόμος θεωρεί ότι τα μέλη της ΚοινΣΕπ μπορεί να είναι και εργαζόμενοί της. Στην περίπτωση αυτή, «αμείβονται για την παρεχόμενη εργασία και έχουν τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις που απορρέουν από την εργατική νομοθεσία». (παράγραφος 6, άρθρο 4)
• Από την άλλη, ανοίγει το δρόμο για την ανασφάλιστη εργασία. Αρχικά σημειώνει πως: «Μόνη η συμμετοχή ενός φυσικού προσώπου με την ιδιότητα του μέλους-εταίρου, σε Κοινωνική Συνεταιριστική Επιχείρηση, δεν του προσδίδει εμπορική ιδιότητα και δεν δημιουργεί ασφαλιστικές ή φορολογικές υποχρεώσεις» (παράγραφος 4, άρθρο 3). Σε επόμενο άρθρο ξεχωρίζει μια κατηγορία μελών που μπορούν να προσφέρουν εργασία χωρίς όμως να θεωρούνται ότι εργάζονται και άρα δεν απαιτείται να αμείβονται! Να τι λέει η συγκεκριμένη διάταξη: «Η παροχή υπηρεσιών προς εξυπηρέτηση του σκοπού της ΚοινΣΕπ από μέλη της, τα οποία δε βρίσκονται σε εργασιακή σχέση με αυτήν, γίνεται κατ' εφαρμογή των άρθρων 713 επ. ΑΚ. με την επιφύλαξη του άρθρου 12 του νόμου 2716/1999 (Α' 96)» (παράγραφος 7, άρθρο 4).

Σύμφωνα με τα παραπάνω, η απαλλαγή του εργοδότη όχι μόνο «από τα ασφαλιστικά βάρη», αλλά και από την υποχρέωση καταβολής χρηματικού αντιτίμου με τη μορφή μισθού, μπορεί να συμβεί με τη χρήση του άρθρου 713 του Αστικού Κώδικα, το οποίο προβλέπει: «Ο εντολοδόχος έχει υποχρέωση να διεξαγάγει χωρίς αμοιβή την υπόθεση που του ανέθεσε ο εντολέας». Με άλλα λόγια, το ένα μέλος της ΚοινΣΕπ μπορεί να αναθέτει σε ένα άλλο μέλος να παρέχει μια οποιαδήποτε υπηρεσία, χωρίς να προβλέπεται αμοιβή.
Ηδη υπάρχουν ΚοινΣΕπ που έχουν συμπεριλάβει στο καταστατικό τους την πρόβλεψη αυτή. Μια συνηθισμένη διατύπωση είναι η εξής: «Τα μέλη του Συνεταιρισμού μπορούν να παρέχουν υπηρεσίες προς αυτόν, προς εξυπηρέτηση των σκοπών του, χωρίς να βρίσκονται σε εργασιακή σχέση με τον Συνεταιρισμό κατ' εφαρμογή των άρθρων 713 επ. ΑΚ, χωρίς αυτό να δημιουργεί δικαιώματα ή υποχρεώσεις κατά τις διατάξεις της εργατικής ή ασφαλιστικής νομοθεσίας».

Μελετημένη απόφαση

Η συγκεκριμένη ρύθμιση δεν προέκυψε από «αβλεψία», αλλά μπορεί να πει κανείς ότι είναι συνειδητή απόφαση της κυβέρνησης.
Λίγους μήνες πριν την ψήφιση του νόμου 4019/2011 είχε ψηφιστεί ο νόμος 3996/2011. Σε αυτόν προβλεπόταν:
«Τα μέλη/φυσικά πρόσωπα που δραστηριοποιούνται σε Κοινωνικές Συνεταιριστικές Επιχειρήσεις και ασκούν δραστηριότητα υπαγόμενη, σύμφωνα με τις ισχύουσες διατάξεις, στην ασφαλιστική προστασία του ΟΑΕΕ, ασφαλίζονται υποχρεωτικά στον Οργανισμό αυτό, κατατασσόμενα στην πρώτη (1η) ασφαλιστική κατηγορία του ΟΑΕΕ του άρθρου 5 του π.δ. 258/2005, καταβάλλοντας τις αναλογούσες ασφαλιστικές εισφορές του Κλάδου Σύνταξης, μειωμένες κατά 50%». Δηλαδή, ο συγκεκριμένος νόμος προέβλεπε την υποχρεωτική ασφάλιση για όλα τα μέλη των ΚοινΣΕπ, έστω και αν τους έκανε «δωράκι» τις μισές εισφορές στον ΟΑΕΕ.
Στο πλαίσιο αυτού του νόμου, ο ΟΑΕΕ εξέδωσε την εγκύκλιο 20/2011 ζητώντας την ασφάλιση των μελών των ΚοινΣΕπ που προσφέρουν υπηρεσίες. Ομως, ο νόμος 4019/2011 κατάργησε την υποχρέωση της ασφάλισης, αναγκάζοντας τον ΟΑΕΕ να ανακαλέσει την προηγούμενη εγκύκλιο και να εκδώσει νέα (49/2011). Σ' αυτή, αναφέρει τις προαναφερόμενες διατάξεις (παράγραφος 6 και 7 του άρθρου 4 του 3019/2011) και σημειώνει: «Από τα παραπάνω συνάγεται ότι τα μέλη-εταίροι της ΚοινΣΕπ με μόνη την ιδιότητα του μέλους, απαλλάσσονται από κάθε ασφαλιστική υποχρέωση...».

Χρήστος ΜΑΝΤΑΛΟΒΑΣ