ΕΛΕΥΡΟΤΥΠΙΑ - Πράσινο ΣτΕ στο βουνό-ΧΥΤΑ Ο ΥΠΟΥΡΓΟΣ ΜΕΤΑΘΕΤΕΙ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΤΙΣ ΕΥΘΥΝΕΣ

Οι κάτοικοι υπενθυμίζουν στην κυβέρνηση, που πανηγυρίζει, τα περιβαλλοντικά εγκλήματα

Του ΑΡΓΥΡΗ ΔΕΜΕΡΤΖΗ

Με την ευκαιρία της έκδοσης απόφασης του Ε' Τμήματος του Συμβουλίου της Επικρατείας, που επέτρεψε να συνεχιστεί το έργο Ολοκληρωμένης Εγκατάστασης Διαχείρισης Απορριμμάτων (ΟΕΔΑ) στη θέση «Μαύρο Βουνό» Γραμματικού Αττικής, απορρίπτοντας σχετική προσφυγή του Δήμου Μαραθώνα και κατοίκων της περιοχής, το υπουργείο Περιβάλλοντος σπεύδει να δημιουργήσει πανηγυρικό κλίμα δικαίωσης των χειρισμών του.

Ταυτοχρόνως αποσιωπά τα πολλά και ανοιχτά θέματα, σε εγχώριο και κυρίως ευρωπαϊκό επίπεδο, εξαιτίας των οποίων το συγκεκριμένο έργο, μαζί με το συνολικό περιφερειακό σχεδιασμό στον οποίο εντάσσεται, για τη διαχείριση των απορριμμάτων της Αττικής, συνολικού ύψους άνω των 500 εκατομμυρίων ευρώ, με συμβάσεις παραχώρησης, παραμένουν στον αέρα.

Η απόφαση
Σύμφωνα με το δικαστικό ρεπορτάζ, το Ε' Τμήμα του Συμβουλίου της Επικρατείας, με τις υπ' αριθμ. 3561 και 3562/2014 αποφάσεις του, επέτρεψε να συνεχιστούν τα έργα Ολοκληρωμένης Εγκατάστασης Διαχείρισης Απορριμμάτων (ΟΕΔΑ) στη θέση «Μαύρο Βουνό» Γραμματικού Αττικής.
Αναλυτικότερα, στο ΣτΕ είχε προσφύγει το 2012 ο Δήμος Μαραθώνα και κάτοικοι, και το 2013 ιδιοκτήτες ακινήτων της περιοχής, ζητώντας να ακυρωθούν διάφορες αποφάσεις του υπουργείου Περιβάλλοντος, όπως είναι η απόφαση έγκρισης των περιβαλλοντικών όρων τού υπό κατασκευή έργου σε έκταση 520 στρεμμάτων, καθώς και να επανεξεταστεί το θέμα της χωροθέτησης.
Το δικαστήριο απασχόλησε η ύπαρξη ή όχι ρέματος στην περιοχή χωροθέτησης του έργου. Οπως αναφέρεται στις δύο αποφάσεις, οι σύμβουλοι Επικρατείας, αφού έλαβαν υπόψη τους τεχνική έκθεση καθηγητή του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου, που χρησιμοποίησε «σύστημα γεωγραφικής πληροφορίας» (ηλεκτρονική ψηφιακή τεχνολογία), και γνωμοδότηση του ειδικού γραμματέα Υδάτων του ΥΠΕΚΑ, κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι δεν υπάρχει ρέμα στην επίμαχη περιοχή.
Ειδικότερα, επισημαίνεται στις αποφάσεις ότι από τις επίμαχες μελέτες «διαπιστώνεται τεκμηριωμένα η απουσία ρέματος στην επίμαχη περιοχή, καθώς και η μη υδατοπερατότητα του εδάφους».
Κατόπιν αυτών, οι δικαστές προσέθεσαν ότι «δεν ανατρέπεται ο αρχικός σχεδιασμός του έργου ούτε υπήρχε η υποχρέωση της διοίκησης να ληφθούν πρόσθετα μέτρα, πέραν όσων έχουν ληφθεί» και απέρριψαν και τις δύο προσφυγές.
Ο υπουργός Περιβάλλοντος Γιάννης Μανιάτης, επιχειρώντας να μεταθέσει τις ευθύνες για την πορεία του ναρκοθετημένου περιφερειακού σχεδιασμού και την εξέλιξη του έργου του Γραμματικού στην Περιφέρεια Αττικής, δήλωσε ότι «και οι τελευταίες προσπάθειες για την ακύρωση των αποφάσεων της πολιτείας, όσον αφορά την Ολοκληρωμένη Εγκατάσταση Διαχείρισης Απορριμμάτων στο Μαύρο Βουνό Γραμματικού, χθες κατέπεσαν από το Συμβούλιο της Επικρατείας».
Ο ίδιος πρόσθεσε ότι: «Είναι πλέον ώρα όλοι οι φορείς της Κεντρικής Διοίκησης και της Τοπικής Αυτοδιοίκησης α' και β' βαθμού να δείξουν τον απαιτούμενο σεβασμό στις αποφάσεις της Δικαιοσύνης και παράλληλα να αναλογισθούν τις ευθύνες τους, ώστε αφ' ενός η χώρα να μην υποχρεωθεί να πληρώνει πρόστιμα στην Ε.Ε. και αφ' ετέρου να αποκτήσει η Αττική σύγχρονες και σύμφωνα με τις Κοινοτικές Οδηγίες εγκαταστάσεις διαχείρισης των απορριμμάτων της προς διασφάλιση της δημόσιας υγείας και του περιβάλλοντος. Η ευθύνη πλέον επιμερίζεται σε όλους μας και έχει ονοματεπώνυμο».
Από την Περιφέρεια Αττικής δεν εκδόθηκε χθες ανακοίνωση-απάντηση στον κ. Μανιάτη. Ωστόσο κύκλοι της διοίκησης της Περιφέρειας σχολίασαν στην «Ε» ότι «δεν δικαιολογούνται οι πανηγυρισμοί και οι προσπάθειες δημιουργίας εντυπώσεων από την πλευρά του υπουργού ΠΕΚΑ Γιάννη Μανιάτη, διότι η απόφαση του ΣτΕ στην οποία αναφέρεται δεν ασχολήθηκε και σε καμιά περίπτωση δεν αναιρεί το υπαρκτό και ανοιχτό ζήτημα της μη νόμιμης χωροθέτησης του ΧΥΤΑ Γραμματικού», συμπληρώνοντας οι ίδιοι κύκλοι ότι «εξακολουθούν να υπάρχουν εκκρεμότητες αφ' ενός μεν σε ευρωπαϊκό επίπεδο, αφ' ετέρου δε σε εγχώριο επίπεδο και στην ελληνική Δικαιοσύνη, ενώ μεταξύ των εκκρεμών θεμάτων περιλαμβάνεται και η πράξη βεβαίωσης παραβάσεων και επιβολής προστίμου από τους επιθεωρητές Περιβάλλοντος κατά των εργολάβων και της Περιφέρειας Αττικής, που απασχολεί τον εισαγγελέα και την ποινική Δικαιοσύνη»
«Απέχει πολύ από την πραγματικότητα ότι η απόφαση του ΣτΕ ξεμπλοκάρει το έργο», τόνισε στην «Ε» ο Κώστας Παπαδιγεννόπουλος, ως εκπρόσωπος των 2.500 κατοίκων, που συγκέντρωσαν υπογραφές και προσέφυγαν στην Επιτροπή Αναφορών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Η Επιτροπή, έπειτα από επιτόπιο έλεγχο ειδικών εμπειρογνωμόνων, με απόφασή της διαπιστώνει περιβαλλοντικά εγκλήματα στο ΧΥΤΑ Γραμματικού, θέτοντας υπό αμφισβήτηση το σκέλος της κοινοτικής χρηματοδότησης, όχι μόνον του συγκεκριμένου έργου, αλλά συνολικά του περιφερειακού σχεδιασμού για τη διαχείριση των απορριμμάτων της Αττικής.
Ο κ. Παπαδιγεννόπουλος, επιφυλασσόμενος έως ότου οι κάτοικοι και οι νομικοί παραστάτες τους να τοποθετηθούν αφού μελετήσουν την καθαρογραμμένη απόφαση του ΣτΕ, είπε ότι: «Η απόφαση του ΣτΕ επί των συγκεκριμένων προσφυγών δεν απαντά, διότι δεν ήταν στο αντικείμενο της εν λόγω δίκης, δύο σημαντικά θέματα, που επηρεάζουν καταλυτικά την πορεία του έργου στο Γραμματικό, τα οποία είναι:
»Πρώτον, οι εκθέσεις και οι αποφάσεις της αρμόδιας υπηρεσίας των επιθεωρητών Περιβάλλοντος του υπουργείου Περιβάλλοντος, που έχει διαπιστώσει ουσιαστικά λάθη και περιβαλλοντικές παραβάσεις στον ΧΥΤΑ και όχι στον ΟΕΔΑ Γραμματικού, επιβάλλοντας στις 30 Μαΐου 2014 πρόστιμο ύψους 166.550 ευρώ στους εργολάβους της αναδόχου κοινοπραξίας και στην Περιφέρεια Αττικής.
»Και δεύτερον, δεν απαντά η πρόσφατη απόφαση του ΣτΕ στην έκθεση και απόφαση της Επιτροπής Αναφορών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, που διαπιστώνει νομικά και κατασκευαστικά ελαττώματα στο έργο του Γραμματικού, ζητώντας την αντιμετώπισή τους, ως προϋπόθεση της χρηματοδότησης κατασκευής του».
Ο εκπρόσωπος των κατοίκων σχολίασε ακόμη ότι «καλό θα ήταν ο υπουργός ΠΕΚΑ αντί στις εντυπώσεις να σταθεί στην ουσία της υπόθεσης και η κυβέρνηση να αντιμετωπίσει συνολικά το πρόβλημα της διαχείρισης των απορριμμάτων της Αττικής, που εξαιτίας των χειρισμών της βρίσκεται σε νεκρό σημείο».
Η έκθεση
Η έκθεση της Επιτροπής Αναφορών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, την οποία έχει φέρει στο φως η «Ε» (21 Φεβρουαρίου 2014), διαπιστώνει κακή διαχείριση και ακατάλληλη χωροθέτηση, που συνεπάγεται κινδύνους ρύπανσης των υδάτων (υπόγειων και επιφανειακών, σε κοιλάδες, ποτάμια και θάλασσα) στο έργο του ΧΥΤΑ Γραμματικού, ύψους 25 εκατομμυρίων ευρώ, το οποίο βρίσκεται σε προχωρημένο στάδιο κατασκευής.
Αναφέρεται χαρακτηριστικά ότι «στον υπό κατασκευή ΧΥΤΑ Γραμματικού φαίνεται ότι τα γεωλογικά χαρακτηριστικά δεν είναι κατάλληλα λόγω αστάθειας και υδατοπερατότητας του εδάφους» και υποδεικνύει να διακοπεί η χρηματοδότηση του ΧΥΤΑ και των συνοδευτικών του έργων, αν δεν πραγματοποιηθεί αναθεώρηση της άδειας κατασκευής του, με τις πλέον αυστηρές προδιαγραφές (της κοινοτικής Οδηγίας 2008/1/Ε.Κ. της λεγόμενης IPPC), απαιτώντας τον επανέλεγχο του έργου από μηδενική βάση, με αυστηρότατους όρους της Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων και κατ' επέκτασιν της Απόφασης Εγκρισης Περιβαλλοντικών Ορων, που ισοδυναμεί με τον όρο άδειας κατασκευής.
Στην πραγματικότητα το έργο, που με την πρώτη βροχή πλημμυρίζει με κόκκινη λάσπη την ευρύτερη περιοχή, λένε οι ειδικοί ότι δεν μπορεί να περάσει το αυστηρό τεστ που επιβάλλει η απόφαση της Επιτροπής Αναφορών.
Συνακόλουθα, λένε οι ίδιες πηγές, τίθεται ευθέως θέμα διακοπής της χρηματοδότησης του έργου ΧΥΤΑ, όπως επίσης των νέων εγκαταστάσεων διαχείρισης των απορριμμάτων βορειοανατολικής Αττικής στο Γραμματικό, ύψους άνω των 130 εκατομμυρίων ευρώ, που αποτελούν μέρος του περιφερειακού σχεδιασμού, μαζί με τα αντίστοιχα έργα ΣΔΙΤ διαχείρισης απορριμμάτων σε Κερατέα, Λιόσια και Φυλή. Χαρακτηριστικά, η έκθεση, θέτοντας συνολικό θέμα χρηματοδότησης των έργων, υπογραμμίζει «κάθε αναθεώρηση των ήδη δεσμευμένων (2007-2013) και των δυνητικά νέων (2014-2020) πόρων για χρηματοδότηση από την Ε.Ε. θα πρέπει να εκπληρώνει τις απαιτήσεις της ισχύουσας περιβαλλοντικής νομοθεσίας της Ε.Ε. και της νομοθεσίας για τη διαχείριση απορριμμάτων».