ΕΘΝΟΣ. gr : ΠΟΙΟΙ ΠΡΕΠΕΙ ΦΕΤΟΣ ΝΑ ΕΠΙΛΕΞΟΥΝ ΤΗΝ ΕΞΟΔΟ

Συμφέρουσα επιλογή αποτελεί η άμεση έξοδος στη σύνταξη για χιλιάδες ασφαλισμένους, που δεν έχουν τίποτα να κερδίσουν από την παράταση του εργασιακού τους βίου.

Η έξοδος στη σύνταξη συμφέρει κυρίως όσους έχουν λίγα έτη ασφάλισης (και επομένως θα πάρουν τα κατώτερα όρια) ή αντιθέτως έχουν πολλά έτη ασφάλισης (καθώς πλέον η προσαύξηση είναι πολύ μικρή). Σε κάθε περίπτωση οι ασφαλισμένοι πρέπει να εξετάσουν τη διαφορά που προκύπτει ανάμεσα στον μισθό τους και στο ποσό της σύνταξης που τελικά θα πάρουν.

Η έξοδος στη σύνταξη συμφέρει κυρίως όσους έχουν λίγα έτη ασφάλισης ή αντιθέτως έχουν πολλά έτη ασφάλισης

Παράλληλα, πριν πάρουν οποιαδήποτε απόφαση, θα πρέπει να λάβουν υπόψη πως από το 2015 θα τεθούν σε ισχύ μια σειρά αλλαγών στις συντάξεις και ειδικότερα:
1. Θα αλλάξει ο τρόπος υπολογισμού των κύριων συντάξεων. Το τελικό ποσό θα προκύπτει από το άθροισμα της βασικής σύνταξης και της αναλογικής σύνταξης που συνδέεται με τα έτη ασφάλισης. Το μοντέλο θα είναι ενιαίο σε όλα τα ταμεία και με βάση την ισχύουσα νομοθεσία αφορά έτη ασφάλισης από το 2011 και μετά. Για μία σειρά θεμάτων που εκκρεμούν θα παραδοθεί πόρισμα στο υπουργείο Εργασίας, όπου έχει συσταθεί ειδική επιτροπή.
2. Θα εφαρμοστεί η ρήτρα μηδενικού ελλείμματος στα ταμεία επικουρικής ασφάλισης. Αυτό πρακτικά σημαίνει πως κάθε φορά που θα προκύπτουν ελλείμματα θα περικόπτονται οι επικουρικές συντάξεις. Η αρχή έγινε τον Ιούλιο στο ΕΤΕΑ (επικουρικό μισθωτών), όπου μειώθηκαν κατά 5,2% οι επικουρικές συντάξεις.

Συμφέρει να υποβάλουν αίτημα συνταξιοδότησης οι μισθωτές του ιδιωτικού τομέα που είχαν 5.500 ημέρες ασφάλισης και ανήλικο τέκνο

3. Θα εφαρμοστεί ο συντελεστής βιωσιμότητας στα ταμεία πρόνοιας. Το τελικό ποσό θα εξαρτάται από μία σειρά παράγοντες, όπως είναι η οικονομική κατάσταση του ταμείου, αλλά και ο αριθμός των συνταξιοδοτήσεων (δηλαδή αυξημένη έξοδο οδηγεί σε μείωση του ποσού του εφάπαξ)
Οπως τονίζει ο δικηγόρος Διονύσης Ρίζος, που είναι ειδικός σε θέματα εργατικού και ασφαλιστικού δικαίου, οι ασφαλισμένοι που πρέπει να εξετάσουν την «έξοδο» στη σύνταξη εντός του έτους είναι οι ακόλουθοι:
• Δημόσιο. Μία σειρά δεδομένων πρέπει να λάβουν υπόψη οι υποψήφιοι συνταξιούχοι για να αποφασίσουν αν πρέπει να ανοίξουν την πόρτα εξόδου. Το βασικό κριτήριο θα πρέπει κάθε φορά να είναι το εισόδημα του συνταξιούχου σε σχέση με το εισόδημά του ως εργαζομένου.
Ο πρώτος και κυριότερος παράγοντας είναι ο τρόπος υπολογισμού της σύνταξης ο οποίος έχει σαν βάση τις αποδοχές του Οκτωβρίου 2011. Ετσι η προσαύξηση που έχει κάποιος με την παραμονή κατά ένα επιπλέον έτος στην εργασία είναι από 22 μέχρι 40 ευρώ στην κύρια σύνταξη, 12 με 18 ευρώ στα άλλα ταμεία και περίπου 900 ευρώ στο εφάπαξ μετά και την τελευταία περικοπή.
Ετσι είναι προφανές πως η προσαύξηση της σύνταξης μέσω παραμονής στην εργασία δεν αποτελεί κίνητρο. Συνεπώς, εφόσον η διαφορά που θα έχει ο υπάλληλος από τις αποδοχές στη σύνταξη είναι κάτω των 200 ευρώ, τότε συμφέρει η άμεση έξοδος (καθώς πλέον δεν θα επιβαρύνεται με τα έξοδα μετακινήσεων και τα εισοδήματα του θα είναι περίπου ίδια).
Αντίθετα δεν συμφέρει η άμεση προσφυγή στη σύνταξη στις περιπτώσεις δημοσίων υπαλλήλων που λαμβάνουν σήμερα υψηλές αποδοχές (επιδόματα θέσης, υπερβάλλουσα μείωση κ.λπ.). Σε αυτές τις περιπτώσεις η ετήσια απώλεια εισοδήματος μπορεί να φτάνει και τα 4.000 με 5.000 ευρώ. Ετσι είναι προφανές ότι σε αυτές τις περιπτώσεις συμφέρει η παραμονή.
Δεύτερος σημαντικός παράγοντας είναι η εξαγορά πλασματικών ετών. Για τους δημοσίους υπάλληλους που θεμελιώνουν δικαίωμα και που με την εξαγορά πλασματικών φτάνουν ή προσεγγίζουν την 35ετία συμφέρει η προσφυγή στη σύνταξη. Περαιτέρω παραμονή δεν προσφέρει σημαντική προσαύξηση.
Τέλος ιδιαίτερα καθοριστικό είναι και το κατά πόσον υπάρχει δυνατότητα απασχόλησης μετά τη συνταξιοδότηση. Οσοι δημόσιοι υπάλληλοι έχουν θεμελιωμένα δικαιώματα και είναι άνω των 55 ετών μπορούν να απασχοληθούν ως συνταξιούχοι χωρίς σοβαρές οικονομικές συνέπειες. Δηλαδή, και σε αυτή την περίπτωση η άμεση προσφυγή στη σύνταξη είναι μια καλή επιλογή.
Αναλυτικά:
• Για τους γονείς ανηλίκων (άνδρες και γυναίκες) που έχουν θεμελιωμένο δικαίωμα μετά την 1η Ιανουαρίου 2011 και υπάρχει η δυνατότητα εξαγοράς σπουδών είναι συμφέρουσα επιλογή η άμεση έξοδος για όσους συμπληρώνουν με τους πλασματικούς χρόνους τουλάχιστον 31 με 32 έτη ασφάλισης. Σε αυτές τις περιπτώσεις συμφέρει να εξαντλείται η ανώτατη εξαγορά.
• Για τις μητέρες ανηλίκων που θεμελίωσαν δικαίωμα το 2010 και έχουν συμπληρώσει ήδη το 50ό έτος συμφέρει η άμεση έξοδος στη σύνταξη εφόσον έχουν συμπληρωμένα 31 με 32 έτη πραγματικής ασφάλισης, καθώς δεν μπορούν να εξαγοράσουν πλασματικά.
• Για τους άνδρες που έχουν συμπληρωμένη 35ετία δεν συμφέρει η παραμονή στην εργασία. Αυτό συμβαίνει καθώς μετά τα 35 έτη η προσαύξηση μέσω της παραμονής είναι ελάχιστη (12-16 ευρώ στη μηναία σύνταξη).
• Για τους τρίτεκνους άνδρες συμφέρει η εξαγορά του ανώτατου πλασματικού χρόνου (από 5 έως 9 χρόνια) και η άμεση έξοδος εφόσον είναι άνω των 55 ετών.
• Για τις τρίτεκνες γυναίκες που έχουν θεμελιώσει άνευ ορίου ηλικίας συμφέρει η άμεση αποχώρηση εφόσον έχουν 31-32 έτη πραγματικής ασφάλισης.
Πέντε παγίδες για τους ασφαλισμένους
Πέντε σημεία «SOS» πρέπει να προσέξουν οι υποψήφιοι συνταξιούχοι για να μην αντιμετωπίσουν δυσάρεστες εκπλήξεις. Συγκεκριμένα πρέπει να προσέξουν τα εξής:
1. Εξαγορές πλασματικών ετών. Με εγκυκλίους τους τόσο ο ΟΑΕΕ όσο και το ΙΚΑ έχουν ορίσει ότι δεν χορηγείται προσωρινή σύνταξη στις περιπτώσεις που υπάρχουν αιτήματα εξαγοράς πλασματικών ετών σε εκκρεμότητα. Eτσι ο ασφαλισμένος που επιθυμεί να συνταξιοδοτηθεί άμεσα θα πρέπει να γνωρίζει ότι τουλάχιστον έξι μήνες πριν από την αίτηση οφείλει να υποβάλει τα αιτήματα για την έκδοση αποφάσεων εξαγοράς ή αναγνώρισης πλασματικών ετών.
2. Βεβαιώσεις επιδοτούμενων χρόνων. Πολλές είναι οι περιπτώσεις ασφαλισμένων που επιθυμούν να χρησιμοποιήσουν επιδοτούμενους χρόνους (ανεργία, ασθένεια), ώστε να συμπληρώσουν τις προϋποθέσεις συνταξιοδότησης. Για αυτές τις περιπτώσεις είναι απαραίτητο να έχει ολοκληρωθεί η έκδοση βεβαιώσεων επιδότησης ή και απόφασης επιδότησης πριν από την αίτηση.
3. Πιστοποιητικά χρόνου ασφάλισης. Για τους ασφαλισμένους που έχουν χρόνο σε περισσότερους του ενός φορείς είναι απαραίτητη -πριν από την αίτηση συνταξιοδότησης- η έκδοση βεβαιώσεων για τον χρόνο ασφάλισης που έχουν σε άλλους φορείς.
4. Συγκέντρωση εκ των προτέρων όλων των απαραίτητων δικαιολογητικών. Για την ταχύτερη απονομή της σύνταξης πρέπει ο φάκελος να είναι εξαρχής πλήρης και να μην αναζητούνται εν μέσω διαδικασίας αρκετά δικαιολογητικά.
5. Βεβαίωση ασφάλισης σε συγχωνευθέντα Ταμεία. Οι ασφαλισμένοι που έχουν χρόνο ασφάλισης σε συγχωνευθέντα Ταμεία είναι σημαντικό να έχουν εκδώσει τη σχετική πράξη αναγνώρισης του χρόνου.
ΙΚΑ: Σύνταξη τώρα για μητέρες ανηλίκων με 5.500 ημέρες
Από τις κατηγορίες που -εφόσον έχουν θεμελιωμένο δικαίωμα- συμφέρει άμεσα να υποβάλουν αίτημα συνταξιοδότησης είναι οι μισθωτές του ιδιωτικού τομέα που είχαν 5.500 ημέρες ασφάλισης και παράλληλα ανήλικο τέκνο. Αυτό ισχύει και για όσες ασφαλισμένες μπορούν ακόμη να θεμελιώσουν το εν λόγω συνταξιοδοτικό δικαίωμα με εξαγορά πλασματικού χρόνου. Για όσες περιπτώσεις η ασφαλισμένη έχει ήδη τη δυνατότητα λήψης μειωμένης σύνταξης -έχει δηλαδή θεμελιωμένο και όχι κατοχυρωμένο δικαίωμα- είναι συμφέρουσα η έξοδος στη σύνταξη εάν οι αποδοχές ήταν ιδιαιτέρως χαμηλές. Στην περίπτωση αυτήν, ο υπολογισμός της σύνταξης θα γίνει με το κατώτατο όριο του ΙΚΑ. Εδώ πρέπει να αναφερθεί πως στις περιπτώσεις των Κατωτάτων Ορίων δεν μειώνεται το ποσό της σύνταξης, αλλά παραμένει ίδιο είτε η σύνταξη χορηγηθεί στα 50 ή τα 52 ή τα 55 κ.ά.
Ετσι, για παράδειγμα, ασφαλισμένη με 6.100 ημέρες ασφάλισης (που κατοχύρωσε το 2010 δικαίωμα) είναι σήμερα 50 ετών και άνεργη. Με τη σύνταξη της να υπολογίζεται με το κατώτατο όριο του ΙΚΑ θα λάβει 518 ευρώ. Στην περίπτωση που αναμείνει και αιτηθεί τη συνταξιοδότηση στα 55, τότε το ποσό της σύνταξης θα είναι 545 ευρώ περίπου. Επιπρόσθετα σε άμεση συνταξιοδότηση -και αν είναι εφικτό συνέχιση της απασχόλησής- μπορούν να περάσουν όσοι ασφαλισμένοι πληρούν τις προϋποθέσεις συνταξιοδότηση με 10.500 ένσημα (35ετία). Για τους εν λόγω εργαζόμενους η παραμονή στην εργασία χωρίς να υποβάλουν αίτημα συνταξιοδότηση θα τους προσφέρει μια μικρή προσαύξηση, ενώ η δυνατότητα να εργάζονται και να αναμένουν να λάβουν αναδρομικά συντάξεις τους εξασφαλίζει ένα πολύ καλό ποσόν που μπορεί να είναι από 770 μέχρι και άνω των 1.200 ευρώ μηνιαίως με την έκδοση της συνταξιοδοτικής απόφασης.
ΟΑΕΕ
Η έξοδος στη σύνταξη αποτελεί καλή επιλογή για τους ελεύθερους επαγγελματίες που έχουν θεμελιώσει δικαίωμα. Η σχέση μεταξύ εισφορών και προσαύξησης της σύνταξης έχει καταβαραθρωθεί μετά τις τελευταίες μειώσεις. Ετσι όσοι ελεύθεροι επαγγελματίες έχουν συμπληρωμένη την 35ετία και τα 60 τους πρέπει να εξετάσουν σοβαρά το ενδεχόμενο υποβολής αίτησης συνταξιοδότησης.
Παραδείγματα για Δημόσιο, ΟΑΕΕ και ιδιωτικό τομέα
Τρεις ενδεικτικές περιπτώσεις στις οποίες συμφέρει η «αποχώρηση» από την αγορά εργασίας δημοσιεύει σήμερα το «Εθνος - Συντάξεις».
Συγκεκριμένα προβλέπονται τα εξής:
Ερώτηση: Πατέρας τριών τέκνων, εκπαιδευτικός, έχει διοριστεί στο Δημόσιο το 1986.
Εχει θεμελιώσει το σχετικό δικαίωμα και είναι ήδη 52 ετών. Ποια είναι η συμφέρουσα επιλογή;
Απάντηση: Ο ασφαλισμένος του παραδείγματος μπορεί να αναγνωρίσει 5 έτη ασφάλισης από τα τέκνα και αντίστοιχα μέχρι 4 από υπόλοιπους χρόνους ασφάλισης, ώστε να προσαυξήσει τη σύνταξή του.
Ετσι θα φτάσει τα 34/35. Το κόστος θα είναι 6,67% για κάθε μήνα αναγνώρισης που κάνει την εν λόγω εξαγορά αρκετά οικονομική.
Ετσι συμφέρει να αποχωρήσει άμεσα με πλήρεις εξαγορές.
Ερώτηση: Ασφαλισμένος στον ΟΑΕΕ, πρώην ΤΕΒΕ, έχει συμπληρωμένα 37 χρόνια στην ασφάλιση και είχε την 35ετία το 2012. Είναι ήδη 60 ετών. Να συνεχίσει ασφαλισμένος;
Απάντηση: Ο ασφαλισμένος του παραδείγματος δεν συμφέρει να συνεχίσει την ασφάλιση, καθώς η προσαύξηση που θα κερδίσει στη σύνταξή του είναι ελάχιστη.
Συμφέρει άμεσα να αποχωρήσει, καθώς μετά την κατάργηση του bonus πέραν της 35ετίας αυτή τη στιγμή δεν κερδίζει τίποτε από τις εισφορές που καταβάλλει.
Ερώτηση: Μισθωτός του ιδιωτικού τομέα, 59 ετών, ασφαλισμένος στο ΙΚΑ - ΕΤΑΜ, έχει συμπληρώσει μέχρι σήμερα 10.850 ημέρες ασφάλισης. Συνεχίζει εργαζόμενος με μεικτές αποδοχές 3.500 ευρώ. Συμφέρει να αποχωρήσει;
Απάντηση: Ο ασφαλισμένος του παραδείγματος μπορεί να συνταξιοδοτηθεί εντός του 2014, αφού μπορεί να φτάσει τις 10.500 ημέρες το 2011 με πλασματικούς χρόνους και να «κλειδώσει» το δικαίωμά του.
Το ποσό της σύνταξης που θα λάβει άμεσα εφόσον έχει τις συγκεκριμένες αποδοχές εδώ και τουλάχιστον μία 5ετία, ώστε να διατηρηθεί στην ανώτατη ασφαλιστική κλάση θα είναι περίπου 1.870 ευρώ από την κύρια σύνταξη.
Κ. ΚΟΚΚΑΛΙΑΡΗ - Γ. ΦΩΣΚΟΛΟΣ