Αλλαγή προσανατολισμού χρειάζεται το εθνικό σχέδιο διαχείρισης αποβλήτων

 

Στην τελική ευθεία βρίσκεται το εθνικό σχέδιο δράσης για τη διαχείριση των αποβλήτων (ΕΣΔΑ). Το τελευταίο (και πιο σημαντικό) παραδοτέο της μελέτης που εκπονήθηκε, παραδόθηκε το Δεκέμβρη του 2014, ένα χρόνο, σχεδόν, μετά τη «διαβούλευση», που έγινε το Γενάρη του 2014 (!!!). Κάτι αντίστοιχο έχει γίνει με το εθνικό σχέδιο πρόληψης δημιουργίας αποβλήτων.

Ακολούθησε η επεξεργασία του τελικού κειμένου του ΕΣΔΑ, από τους υπηρεσιακούς αρμοδίους του ΥΠΑΠΕΝ και απομένει η απόφαση της έγκρισης από την πολιτική ηγεσία του υπουργείου. Προτού γίνει αυτό, θεωρούμε αναγκαίο η νέα ηγεσία του υπουργείου να προχωρήσει σε όλες τις αναγκαίες ενέργειες, ώστε ο ΕΣΔΑ να αποτελέσει αποτελεσματικό εργαλείο για την επαναχάραξη της πολιτικής διαχείρισης αποβλήτων, κάτι που το σχέδιο του ΕΣΔΑ δε διασφαλίζει, στην παρούσα μορφή του.

Επιγραμματικά, η εκτίμηση της ΠΡΩΣΥΝΑΤ είναι πως το τελικό κείμενο του ΕΣΔΑ σημαδεύεται από δύο, κομβικής σημασίας, επιλογές, οι οποίες αν δεν αναιρεθούν θα δυσκολέψουν σοβαρά την υλοποίηση ενός μοντέλου διαχείρισης των αποβλήτων με κοινωνικό, οικονομικό και περιβαλλοντικό όφελος. Αναφερόμαστε:

•  Στην υιοθέτηση της, νεοφιλελεύθερης «κοπής», επιλογής της ιδιωτικοποίησης μιας λειτουργίας με καθαρά δημόσιο χαρακτήρα.

•  Στη συντήρηση των ανεπαρκειών και των παραλείψεων της οδηγίας 2008/98/ΕΚ και του ν. 4042/2012.

Η εκτίμηση αυτή τεκμηριώνεται:

•  Ως προς το πρώτο σημείο, από την αντιμετώπιση της διαχείρισης των αποβλήτων σαν μιας κλασικής οικονομικής δραστηριότητας, απ’ όπου και απορρέει η παραπομπή στη στρατηγική «Ευρώπη 2020», στις ΣΔΙΤ, στην «αξιοποίηση» ιδιωτικών κεφαλαίων και η συνεχής επίκληση της επιχειρηματικότητας.

•  Ως προς το δεύτερο σημείο, από τη συντήρηση μιας ορισμένης ερμηνείας της ιεράρχησης της διαχείρισης, από την προτίμηση στη γενική έννοια της ανάκτησης, αντί της προδιαλογής υλικών, από την ενθάρρυνση της μηχανικής επεξεργασίας σύμμεικτων και των πρακτικών ενεργειακής αξιοποίησης των αποβλήτων. Την ίδια στιγμή, που ακόμη και η ίδια η ΕΕ αναθεωρεί, προς το αυστηρότερο, την οδηγία  2008/98/ΕΚ.

Η ΠΡΩΣΥΝΑΤ καταθέτει στο ΥΠΑΠΕΝ και στο ΥΠΕΣΔΑ αναλυτικό σχολιασμό του σχεδίου του ΕΣΔΑ, καθώς και κείμενο κωδικοποιημένων παρατηρήσεων και προτάσεων, το οποίο και παρατίθεται, στη συνέχεια. Με την παρέμβασή μας αυτή θέλουμε να υπογραμμίσουμε τη σημασία που αποδίδουμε στο περιεχόμενο του ΕΣΔΑ. Εκτός των άλλων και επειδή θα καθορίσει τον προσανατολισμό των περιφερειακών σχεδίων διαχείρισης (ΠΕΣΔΑ), που με τη σειρά τους έχουν καθυστερήσει αδικαιολόγητα.

2015_04_06_ΠΡΩΣΥΝΑΤ_προτάσεις - επισημάνσεις στο σχέδιο ΕΣΔΑ.pdf