Το «όχι» έθεσε πολιτικά οράματα απέναντι στην αδράνεια των Ευρωπαίων

 

Συντάκτης: 

Τάσος Τσακίρογλου

Τη δυνατότητα μιας νέας αρχής για την Ευρώπη βλέπουν στην υπόθεση της Ελλάδας οι σημαντικότεροι διανοητές, με αποκλειστικές τους δηλώσεις στην «Εφημερίδα των Συντακτών», ο καθένας από τη δική του οπτική γωνία, αλλά πάντα με κριτήριο την ανάκτηση του δημοκρατικού ιδεώδους που τα τελευταία χρόνια έχει τόσο ξεθωριάσει στα χέρια τεχνοκρατών, οι οποίοι υπηρετούν τις κυρίαρχες ελίτ και μετακυλίουν το κοινωνικό κόστος στα πλέον ασθενή και ευάλωτα στρώματα.


Γιούργκεν Χάμπερμας. Καθηγητής Φιλοσοφίας

Να μάθουν γρήγορα και οι δύο πλευρές

Ελπίζω σε μια ταχεία διαδικασία εκμάθησης και για τις δύο πλευρές: «Οι Βρυξέλλες» και «το Βερολίνο» θα πρέπει τελικά να αντιμετωπίσουν την αναπόφευκτη «αναδιάρθρωση» του ελληνικού χρέους, διότι αυτό αποτελεί την προϋπόθεση για μελλοντικές επενδύσεις. Την ίδια ώρα ο Τσίπρας πρέπει να πείσει τελικά την υπόλοιπη Ευρώπη για την πρόθεση και την ικανότητά του να αφήσει πίσω την παθητικότητα, τις πελατειακές σχέσεις και τη διαφθορά των προηγούμενων κυβερνήσεων. Αντί να αισθάνεται υποχρεωμένη να «προσφέρει» αμφίβολες «μεταρρυθμίσεις» σε κάποιον άλλον, η όποια ελληνική κυβέρνηση, αριστερή ή δεξιά, θα πρέπει ν’ αναλάβει πρωτοβουλίες προς όφελος του λαού της. Η παρούσα πρόκληση μπορεί να αντιμετωπιστεί μόνο με έξυπνες και πραγματικά εκσυγχρονιστικές μεταρρυθμίσεις που θα είναι αντάξιες αυτού του όρου.

Σλάβοϊ Ζίζεκ. Καθηγητής Φιλοσοφίας στο Πανεπιστήμιο της Λιουμπλιάνα

Το «όχι» ήταν «ναι» σε μια νέα αρχή για την Ευρώπη

Το «όχι» στο δημοψήφισμα της Κυριακής ήταν κάτι πολύ περισσότερο από μια επιλογή μεταξύ δύο διαφορετικών προσεγγίσεων για την οικονομική κρίση. Ο ελληνικός λαός έχει αντισταθεί ηρωικά στην ποταπή εκστρατεία φόβου που κινητοποιούσε τα ταπεινότερα ένστικτα της αυτοσυντήρησης. Μπόρεσαν και διέκριναν τη βάναυση προσπάθεια χειραγώγησης από τους αντιπάλους τους, οι οποίοι ψευδώς παρουσίασαν το δημοψήφισμα σαν μια επιλογή μεταξύ του ευρώ και της δραχμής, μεταξύ της Ελλάδας στην Ευρώπη και στο Grexit. Το «όχι» τους ήταν ένα «όχι» στους ευρωκράτες, οι οποίοι αποδεικνύουν καθημερινά ότι είναι ανίκανοι να βγάλουν την Ευρώπη από την αδράνεια.
Hταν ένα «όχι» στη συνέχιση του δόγματος «business as usual», μια απελπισμένη κραυγή που μας λέει ότι τα πράγματα δεν μπορούν να συνεχίσουν στον συνήθη δρόμο. Ηταν μια απόφαση για αυθεντικό πολιτικό όραμα ενάντια στον παράδοξο συνδυασμό ψυχρού τεχνοκρατισμού και θερμών ρατσιστικών κλισέ για τους τεμπέληδες και άσωτους Ελληνες που έδωσαν τον τόνο στις πιέσεις της Ε.Ε στην Ελλάδα.
Ηταν μια σπάνια νίκη αρχών επί του εγωισμού και τελικά του αυτοκαταστροφικού καιροσκοπισμού. Το «όχι» που νίκησε ήταν ένα «ναι» πλήρους συνείδησης για την κρίση στην οποία βρίσκεται η Ε.Ε, ένα «ναι» στην ανάγκη να κάνουμε μια νέα αρχή. Τώρα εναπόκειται στην Ευρώπη να δράσει. Θα φανεί ικανή να ξυπνήσει από την αδράνεια αυτοϊκανοποίησης και να αντιληφθεί το σήμα ελπίδας που έστειλαν οι Ελληνες; Ή θα εξαπολύσει την οργή της πάνω στην Ελλάδα, προκειμένου να μπορέσει να συνεχίσει το δογματικό της όνειρο;

Τζον Χόλογουεϊ. Καθηγητής Κοινωνιολογίας στο Πανεπιστήμιο της Πουέμπλα (Μεξικό)

Πλέω σε πελάγη ευτυχίας μετά το «όχι»

Ο κόσμος ολόκληρος χόρευε στους δρόμους την Κυριακή το βράδυ και όχι μόνο οι Ελληνες. Πλέω σε πελάγη ευτυχίας! Η ομορφιά της ψήφου είναι ότι έχουμε ένα καθαρό «όχι». Δεν είναι ένα «ναι στη δραχμή», δεν είναι «ναι στο έθνος» ή ακόμα «ναι στο οικονομικό χάος που μπορεί να ακολουθήσει». Δεν στηρίζεται σε υπολογισμούς προσωπικού οφέλους, είναι απλά ένα ηχηρό «όχι». Σημαίνει «φτάνει!», «αρκετά!». Φτάνει πλέον ο εξευτελισμός, φτάνει η διαρκής υποταγή των ανθρώπινων δυνατοτήτων μας στην ανοησία του χρήματος. Ελπίδα, οργή και αξιοπρέπεια έχουν αναδυθεί, προκειμένου να αμφισβητήσουν την τύφλωση και την αυτάρεσκη βλακεία των εκπροσώπων του κεφαλαίου. Κανείς δεν ξέρει τι θα συμβεί, καθώς το κεφάλαιο ανταποδίδει τα χτυπήματα, αλλά αυτό είναι ένα μεγάλο και θαυμάσιο «όχι». Ας χορέψουμε λοιπόν!

Σάντρο Μετζάντρα. Καθηγητής Πολιτικής Θεωρίας στο Πανεπιστήμιο της Μπολόνια

Δεν υπάρχει δημοκρατία με λιτότητα και δικτατορία του χρέους

Η νίκη του «όχι» δίνει τη μοναδική ευκαιρία για μια νέα, δημοκρατική, Ευρώπη. Δεν μπορεί να υπάρξει δημοκρατία σήμερα χωρίς να τερματιστεί η λιτότητα και χωρίς να τελειώσει η δικτατορία του χρέους. Αυτό είναι το νόημα του ελληνικού «όχι», το οποίο ξεπερνά τα σύνορα της Ελλάδας.
Το νέο είδος διαλεκτικής ανάμεσα σε μια «αριστερόστροφη» κυβέρνηση και σε μια τεράστια κοινωνική κινητοποίηση, η οποία βρίσκεται πίσω από το δημοψήφισμα, είναι μια ισχυρή και ενθαρρυντική πρόκληση για όλους μας. Εάν οι ευρωπαϊκές κυρίαρχες τάξεις δεν κατορθώσουν να βγάλουν τα συμπεράσματα από το ελληνικό δημοψήφισμα και να ανοίξουν τον δρόμο για μια νέα δημοκρατική δυναμική, θα αναλάβουν μια μεγάλη ευθύνη (και αυτό ισχύει κυρίως για τη σοσιαλδημοκρατία): τα φαντάσματα του πολέμου, του εθνικισμού και του φασισμού θα κυνηγήσουν την Ευρώπη ακόμα μία φορά. Το μήνυμα ελπίδας που έρχεται από την Ελλάδα είναι πολύτιμο για όλες τις ευρωπαϊκές δημοκρατίες.
Εναπόκειται στα κοινωνικά κινήματα και στους αγώνες να μας απαλλάξουν απ’ αυτά τα φαντάσματα.

Μάικλ Ρόμπερτς. Βρετανός οικονομολόγος

Το «όχι» αποτελεί ήττα για την τρόικα και το κεφάλαιο

Οι Ελληνες ψήφισαν «όχι» με μεγάλη πλειοψηφία στο δημοψήφισμα για την πρόταση της τρόικας. Δεδομένων των εκφοβιστικών τακτικών της Κομισιόν και των Γερμανών πολιτικών, του βάρους του θορύβου των φιλο-καπιταλιστικών ΜΜΕ και του κλεισίματος των τραπεζών, που εμπόδιζαν ακόμα και τις καθημερινές λειτουργίες, η μαζικότητα της ψήφου του «όχι» αποτελεί μια τεράστια ήττα για την τρόικα και το ευρωπαϊκό κεφάλαιο.
Ταυτόχρονα είναι μια νίκη για τον ελληνικό λαό και τους Ευρωπαίους εργαζόμενους. Αλλά, κατά κάποιο τρόπο, το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος δεν συνιστά κάποια ουσιώδη διαφορά σχετικά με την αντιμετώπιση των προβλημάτων που έχουμε μπροστά μας.
Ο Τσίπρας λέει ότι η ψήφος αυτή θα του δώσει τη δυνατότητα να διαπραγματευτεί μια καλύτερη συμφωνία με την τρόικα για ένα νέο πακέτο διάσωσης, το οποίο, όπως ελπίζει, θα περιλαμβάνει κάποια «ανακούφιση από το χρέος».
Αυτό όμως προϋποθέτει ότι η τρόικα θα είναι έτοιμη να διαπραγματευτεί με τον ΣΥΡΙΖΑ. Ακόμα και εάν το κάνει, ίσως δεν παρουσιάσει κάποια καλύτερη προσφορά.
Εάν η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ, ή όποιος άλλος κυβερνητικός συνδυασμός, εξαναγκαστεί σε ένα νέο πακέτο «διάσωσης», προκειμένου να μπορέσει να εξυπηρετήσει το χρέος της χώρας, το σενάριο της Αλίκης στη Χώρα των Θαυμάτων, με περισσότερα δάνεια για αποπληρωμή των προηγούμενων, θα συνεχιστεί. Ενα πραγματικό κερδοσκοπικό σχήμα «πυραμίδας» (ή «αεροπλανάκι»), βάσει του οποίου ο ελληνικός καπιταλισμός δεν μπορεί να ανακάμψει και να αποκαταστήσει το βιοτικό επίπεδο της πλειονότητας, είτε εντός του ευρώ με πρόγραμμα της τρόικας είτε εκτός ευρώ με το δικό του νόμισμα και καμία υποστήριξη από την ευρωζώνη.
Η σοσιαλιστική λύση είναι να αντικαταστήσουμε τον ελληνικό καπιταλισμό με μια σχεδιασμένη οικονομία, στην οποία οι ελληνικές τράπεζες και οι μεγάλες επιχειρήσεις θα είναι δημόσια ιδιοκτησία, με κοινωνικό έλεγχο και το κυνήγι του κέρδους θα αντικατασταθεί από το κίνητρο της επάρκειας, των επενδύσεων και της ανάπτυξης.
Η ψήφος τού «όχι» τουλάχιστον λέει στους υπόλοιπους Ευρωπαίους εργαζόμενους ότι οι Ελληνες θα αντισταθούν στις απαιτήσεις του ευρωπαϊκού κεφαλαίου. Αυτό ίσως ενθαρρύνει άλλους στην Ευρώπη να ξεφορτωθούν τις κυβερνήσεις στην Ισπανία, την Ιταλία και την Πορτογαλία, οι οποίες συνεχίζουν να επιβάλλουν τη λιτότητα υπό τις οδηγίες της τρόικας. Αυτό με τη σειρά του θα μπορούσε να ανατρέψει το μέλλον της ευρωζώνης σαν ένα γαλλογερμανικό σχέδιο του κεφαλαίου.

ΠΗΓΗ:  https://www.efsyn.gr/arthro/ohi-ethese-politika-oramata-ape-nanti-stin-adraneia-ton-eyropaion