Άμεσες ενέργειες για τη φωτιά στον Ασπρόπυργο

Σε σχέση με την φωτιά στις εγκαταστάσεις ανακύκλωσης, που καίει από το Σάββατο 6 Ιουνίου 2015, οι τρεις περιβαλλοντικές οργανώσεις, η Οικολογική Εταιρεία Ανακύκλωσης (ΟΕΑ), η Greenpeace και το Δίκτυο Μεσόγειος SOS επισημαίνουν τα εξής:

• Τα καυσαέρια από την φωτιά είναι πολύ επικίνδυνα, διότι περιέχουν τοξικές χημικές ουσίες, μεταξύ των οποίων και διοξίνες[i], που είναι πολύ καρκινογόνες. Οι επιπτώσεις μπορεί να είναι άμεσα αρνητικές σε ευάλωτες ομάδες πληθυσμού (άτομα με άσθμα ή αναπνευστικά προβλήματα, έγκυες, μικρά παιδιά κ.α.). Επίσης, μακροπρόθεσμα το συμβάν, ανάλογα με την χρονική διάρκειά του, μπορεί να συμβάλλει και στην μελλοντική αύξηση πολλών αρνητικών επιπτώσεων στην υγεία της ευρύτερης περιοχής, που θα εκτεθεί στα καυσαέρια.

• Είναι η δεύτερη καταστροφική πυρκαγιά σε εγκαταστάσεις ανακύκλωσης της Αττικής μέσα σε λιγότερο από 2 χρόνια. Θα πρέπει να αναζητηθούν και ουσιαστικά αίτια, που σχετίζονται με την υπολειτουργία ή την μη λειτουργία των μονάδων, λόγω έλλειψης αντικειμένου, που είναι αποτέλεσμα της λίγης ανακύκλωσης που υπάρχει σήμερα στο λεκανοπέδιο της Αττικής.

• Θα πρέπει να διερευνηθεί το θέμα της ασφάλειας και πυρασφάλειας όλων αυτών των μονάδων σε Αττική και αλλού, στο κατά πόσο δηλαδή τηρούν τους απαραίτητους όρους, διότι είναι πολύ επικίνδυνες και δύσκολα κατασβέσιμες οι πυρκαγιές τους.

• Τίθεται για άλλη μία φορά το θέμα της σχέσης των ΡΟΜΑ με την ανακύκλωση. Προτείνουμε να γίνουν δύο ενέργειες: α) να ενημερωθούν οι ΡΟΜΑ ότι εκτίθενται συνεχώς οι ίδιοι και τα παιδιά τους σε κινδύνους για την υγεία τους και β) η πολιτεία να ασκήσει επιτέλους μία αποτελεσματική πολιτική ένταξης αυτών των ανθρώπων στα επίσημα δίκτυα συλλογής των ανακυκλώσιμων υλικών, μέσω της δημιουργίας Πράσινων Σημείων παντού, που λύνουν και πολλά άλλα προβλήματα διαχείρισης αποβλήτων.

• Προτείνεται να εκτιμήσουν οι αρμόδιες αρχές έκτακτων καταστάσεων, δύο πιθανές ενέργειες: α) μήπως ειδοποιηθεί ο ευρύτερος πληθυσμός της περιοχής, που εκτίθεται στα καυσαέρια, να παραμείνει στις κατοικίες του με κλειστές πόρτες και παράθυρα, και β) εάν υπάρχουν άτομα από ευάλωτες ομάδες πληθυσμού, καλόν είναι να ασφαλίσουν τις κατοικίες τους και να μετακινηθούν μακριά από την έκθεση στα καυσαέρια μέχρι να σβηστεί οριστικά η πυρκαγιά. Παράλληλα, πρέπει να εκτιμηθεί η ανάγκη για τη λήψη απαραίτητων μέτρων για τη μείωση της έκθεσης του πληθυσμού σε επικίνδυνες ουσίες. Τέλος, το επόμενο διάστημα θα πρέπει να εφαρμοστεί σύστημα ελέγχου και μέτρησης των επιπέδων επικίνδυνων ουσιών και να ληφθούν τα απαραίτητα μέτρα προστασίας του πληθυσμού.

---

[i] Οι χλωριωμένες διοξίνες είναι μια κατηγορία 75 ουσιών και έχουν χαρακτηριστεί ως οι πιο τοξικές ενώσεις του βιομηχανικού πολιτισμού. Συνήθως στην ίδια κατηγορία κατατάσσονται και εκατοντάδες άλλες συγγενείς ουσίες όπως τα φουράνια και τα PCBs (κλοφέν). Για να υπάρχει ένα μέτρο σύγκρισης της τοξικότητας όλων αυτών των ουσιών, συνήθως εκφράζονται ως ισοδύναμο της πιο τοξικής διοξίνης, η οποία είναι γνωστή και ως «διοξίνη του Σεβέζο». Η διοξίνη δεν είναι κάποιο χρήσιμο προϊόν της χημικής βιομηχανίας, αλλά άχρηστο παραπροϊόν των διεργασιών όπου εμπλέκεται το χλώριο.

Βιοχημικές έρευνες έχουν δείξει πως οι διοξίνες δρουν ως ισχυρές «περιβαλλοντικές ορμόνες». Όπως και οι φυσικές ορμόνες, οι διοξίνες μπορούν να διαπεράσουν τη μεμβράνη των κυττάρων και να αλλάξουν τη δράση των γονιδίων που ρυθμίζουν τη διαδικασία της ανάπτυξης. Ακόμη και απειροελάχιστες συγκεντρώσεις διοξινών μπορούν να επηρεάσουν το ανοσιοποιητικό και νευρικό σύστημα των οργανισμών. Σε πειραματόζωα, η έκθεση σε διοξίνες έχει προκαλέσει ένα ευρύ φάσμα τοξικολογικών επιπτώσεων. Μερικές απ’ αυτές εμφανίστηκαν σε εξαιρετικά μικρές δόσεις διοξινών, της τάξης των λίγων τρισεκατομμυριοστών του γραμμαρίου. Στις επιπτώσεις αυτές συγκαταλέγονται η ενδομητρίωση και η ενίσχυση θηλυκών χαρακτηριστικών σε αρσενικά πειραματόζωα. Κάποιες διοξίνες μπορούν ακόμη να προκαλέσουν καρκίνο, όπως καταδεικνύεται από πολλές πρόσφατες μελέτες.