αντι-δραση : (ΕΞΑΙΡΕΤΙΚΗ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ) Η ΠΡΩΣΥΝΑΤ "ΑΝΟΙΓΕΙ" ΤΟ ΖΗΤΗΜΑ ΤΩΝ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΤΙΚΩΝ ΕΝΟΤΗΤΩΝ ΣΤΗΝ ΑΤΤΙΚΗ.

Συμπληρωματική παρέμβαση της ΠΡΩΣΥΝΑΤ για τον ΠΕΣΔΑ Αττικής

Σε συνέχεια της αρχικής της παρέμβασης, η ΠΡΩΣΥΝΑΤ κατέθεσε συμπληρωματική παρέμβαση στο σχέδιο της 2ης αναθεώρησης του ΠΕΣΔΑ Αττικής. Με αυτήν επιχειρείται μια πρώτη προσέγγιση των βασικών υποδομών διαχείρισης των ΑΣΑ της Αττικής, με σκοπό:

• αφενός, να καταδειχθεί μια από τις σοβαρότερες «αναπηρίες» του σχεδίου αναθεώρησης, δηλαδή η ολοσχερής απουσία καταγραφής των αναγκαίων υποδομών διαχείρισης των ΑΣΑ και

• αφετέρου, να αρχίσουν να περιγράφονται οι βασικές παράμετροι για την επίλυση του συγκεκριμένου προβλήματος (αριθμός και δυναμικότητα των αναγκαίων υποδομών, γεωγραφική και πληθυσμιακή κάλυψη κλπ.).

Η πρότασή της έχει έναν, κατ’ αρχήν, διερευνητικό χαρακτήρα, στηρίζεται στη λογική της αποκεντρωμένης διαχείρισης, με έμφαση στην προδιαλογή των υλικών και έχει αποτυπωθεί γραφικά στην αρχική της παρέμβαση, αλλά και στο τέλος αυτής της παρέμβασης. Συνοπτικά, καταγράφονται οι βασικές νέες υποδομές διαχείρισης των ΑΣΑ, σε αντιστοίχιση με το επίπεδο της γεωγραφικής και πληθυσμιακής κάλυψης.

1. «Πράσινα σημεία»

Είναι καθαρά δημοτικές υποδομές, ένα ή περισσότερα σε κάθε δήμο, στα οποία, κατά κανόνα, συγκεντρώνονται τα λιγότερο συνηθισμένα ανακυκλώσιμα υλικά (έντυπο χαρτί, ηλ. συσκευές, λάδια, φάρμακα κλπ.), έπιπλα, ογκώδη κλπ.

2. Κέντρα ανακύκλωσης

Είναι δημοτικές ή διαδημοτικές υποδομές υποδοχής - αξιοποίησης των προδιαλεγμένων υλικών (συσκευασιών και μη), που προέρχονται, κυρίως, από το δίκτυο των ξεχωριστών κάδων. Υποκαθιστούν τα ΚΔΑΥ της ΕΕΑΑ, εξαλείφουν τις μακρινές και πολυδάπανες μεταφορές σ’ αυτά και εξοικονομούν - εξασφαλίζουν πόρους στην τοπική αυτοδιοίκηση. Κατά περίπτωση, μπορούν να χρησιμοποιηθούν σαν χώροι υποδοχής και διάθεσης και των υλικών που συγκεντρώνονται στα «πράσινα σημεία». Ο αριθμός και η δυναμικότητα αυτών των υποδομών είναι αντικείμενο των τοπικών (δημοτικών ή διαδημοτικών) σχεδίων διαχείρισης.

3. Μονάδες κομποστοποίησης οργανικών

Είναι δημοτικές ή διαδημοτικές υποδομές υποδοχής - αξιοποίησης των προδιαλεγμένων υλικών («πράσινων» και οργανικών κουζίνας), που προέρχονται, κυρίως, από το δίκτυο των ξεχωριστών κάδων και τις υπηρεσίες πρασίνου των δήμων. Συμβάλλουν στην εκτροπή από την ταφή των βιοαποδομήσιμων υλικών και εξοικονομούν - εξασφαλίζουν πόρους στην τοπική αυτοδιοίκηση. Κατά περίπτωση, μπορούν να υποδέχονται, σε ξεχωριστές γραμμές, οργανικά υλικά από τη διαδικασία διαχωρισμού των υπολειμματικών σύμμεικτων. Ο αριθμός και η δυναμικότητα αυτών των υποδομών είναι αντικείμενο των τοπικών (δημοτικών ή διαδημοτικών) σχεδίων διαχείρισης. Παρόλα αυτά, στους πίνακες που ακολουθούν, δίνουμε μια αίσθηση των μεγεθών των ποσοτήτων των οργανικών (προδιαλεγμένων ή από επεξεργασία σύμμεικτων).

4. Μονάδες επεξεργασίας υπολειμματικών σύμμεικτων

Είναι διαδημοτικές ή περιφερειακές υποδομές, που υποδέχονται τις διαρκώς μειούμενες ποσότητες σύμμεικτων, που δεν έχουν «περάσει» από διαδικασίες προδιαλογής. Αντιστοιχούν σε ευρύτερες γεωγραφικές - πληθυσμιακές ενότητες, που για λόγους συνεννόησης τις ονομάζουμε διαχειριστικές ενότητες (ΔΕ). Αυτό δε σημαίνει ότι διασπάται οργανωτικά και επιχειρησιακά ο ΕΔΣΝΑ. Στους πίνακες που ακολουθούν, επιχειρούμε μια πρώτη περιγραφή τους, δίνοντας δύο εναλλακτικά σενάρια (δέκα και οκτώ ΔΕ, αντίστοιχα). Καταγράφονται, ανά δήμο και ΔΕ, τα πληθυσμιακά δεδομένα, οι ποσότητες των ΑΣΑ το 2014, οι αναμενόμενες ποσότητες των ΑΣΑ το 2020, οι ποσότητες των υπολειμματικών σύμμεικτων το 2020, καθώς (ενδεικτικά) και οι ποσότητες των οργανικών το 2020.

5. Χώροι τελικής διάθεσης υπολείμματος (ΧΥΤΥ)

Είναι περιφερειακές υποδομές, που υποδέχονται το υπόλειμμα της επεξεργασίας των υπολειμματικών σύμμεικτων. Αντιστοιχούν σε ομάδες των ΔΕ, που αναφέρονται παραπάνω. Και στα δύο εναλλακτικά σενάρια οι προτεινόμενοι νέοι ΧΥΤΥ είναι τρεις και καλύπτουν συγκεκριμένες γεωγραφικές και πληθυσμιακές ενότητες, που καταγράφονται στους πίνακες και αποτυπώνονται στους χάρτες που ακολουθούν. Θεωρείται δεδομένο ότι η λειτουργία του ΧΥΤΑ Φυλής παύει.

Οι υπολογισμοί των πινάκων γίνονται με βάση την παραδοχή ότι οι παραγόμενες ποσότητες των ΑΣΑ το 2020 θα είναι 2.000.000 εκ. τόνοι και η σύνθεσή τους αυτή της μελέτης της αναθεώρησης του ΠΕΣΔΑ.

Η κρισιμότητα της διασφάλισης των αναγκαίων χώρων τελικής διάθεσης

Ως προς τους στόχους για το 2020, χρησιμοποιούμε αυτούς που έχουμε προτείνει στην αρχική μας παρέμβαση. Η εξαετία 2015-2020 θα είναι περίοδος σταδιακής μείωσης των ποσοστών διάθεσης, από το 90% του 2014, στο 24% του τέλους του 2020. Αν υποθέσουμε ότι η μείωση επέρχεται με έναν ομοιόμορφο τρόπο (μείωση, κάθε χρόνο, κατά 11% των σημερινών ποσοτήτων, δηλαδή κατά 220.000 τόνους), στην περίοδο αυτή θα εξακολουθήσουν να υπάρχουν τεράστιες ανάγκες σε χώρους τελικής διάθεσης. Με δεδομένη την επικείμενη εξάντληση του ΧΥΤΑ Φυλής, χρειάζεται να δούμε όχι μόνο τις μελλοντικές ανάγκες (μετά το 2020), αλλά και τις ανάγκες της μεταβατικής περιόδου (από την εξάντληση της Φυλής, μέχρι το τέλος του 2020). Οι στόχοι για το 2020, η ποσοτική και ποσοστιαία αποτύπωση του ισοζυγίου των ΑΣΑ το 2020, καθώς και οι ανάγκες σε χώρους τελικής διάθεσης (2015-2020) αποτυπώνονται στους σχετικούς πίνακες. Ακολουθούν τα γραφήματα για τις διαχειριστικές ενότητες και τις ενότητες με κοινούς ΧΥΤΥ.