Οδηγός για την ανάπτυξη προγραμμάτων διαλογής στην πηγή βιοαποβλήτων στο πλαίσιο του προγράμματος LIFE

ΣΧΟΛΙΟ: Η υλοποίηση του προγράμματος της νέας περιφερειακής αρχής Αττικής για την διαχείριση των απορριμμάτων και η αναθεώρηση του ΠΕΣΔΑ είναι βέβαιο πως θα απασχολήσουν την επόμενη περίοδο το περιφερειακό και τα δημοτικά συμβούλια της Αττικής. Είναι ξεκάθαρο  πως η υλοποίηση του προγράμματος της Δύναμης Ζωής προϋποθέτει άλλου τύπου διαχείριση από τους ΟΤΑ με τοπικά σχέδια διαχείρισης , νέες εγκαταστάσεις, αλλαγές και βελτιώσεις στους εξοπλισμούς κλπ. Στα πλαίσια αυτά η παρουσίαση μελετών, προγραμμάτων , ιδεών και προτάσεων που έχουν σαν συνισταμένη τον δημόσιο χαρακτήρα στην διαχείριση και την μικρή τοπική κλίμακα αποκτά ιδιαίτερο ενδιαφέρον .
Για συμβολικούς λόγους και μόνο ξεκινάμε σήμερα από  οδηγό που εξέδωσαν ο ΕΔΣΝΑ, το ΕΜΠ, και η ΕΠΤΑ Μελετητική  με τη συνεργασία των δήμων Αθήνας και Κηφισιάς που συμμετείχαν στο πρόγραμμα LIFE ATHENS BIOWASTE και θα συνεχίσουμε με την παρουσίαση και πολλών άλλων αντίστοιχων κειμένων χωρίς αυτό να σημαίνει πως υιοθετούμε όλες τις προτάσεις που σε αρκετές περιπτώσεις έχουν μεταξύ τους σημαντικές διαφορές.
Αντί-δραση



Ο Οδηγός περιλαμβάνει κατευθυντήριες οδηγίες βήμα-βήμα και πρακτικές συμβουλές για το πώς μπορεί ένας Δήμος να σχεδιάσει, να εγκαταστήσει, να υλοποιήσει και να παρακολουθήσει ένα σύστημα ΔσΠ (σε συνδυασμό με την εκστρατεία ευαισθητοποίησης).
Συντάχθηκε αξιοποιώντας τα αποτελέσματα από την πιλοτική διαλογή στην πηγή των βιοαποβλήτων στο Δήμο Αθηναίων και στο Δήμο Κηφισιάς, που εφαρμόστηκε σε επιλεγμένες περιοχές, καλύπτοντας πληθυσμό της τάξης των 3.000 κατοίκων σε κάθε Δήμο.
Τα βιοαπόβλητα που συλλέχθηκαν, οδηγήθηκαν στο Εργοστάσιο Μηχανικής Ανακύκλωσης και Κομποστοποίησης (ΕΜΑ) στα Άνω Λιόσια, όπου υπήρξε ξεχωριστή επεξεργασία, με σκοπό την παραγωγή εδαφοβελτιωτικού (κόμποστ) υψηλής ποιότητας.
Σε δηλώσεις του ο τέως Πρόεδρος του ΕΔΣΝΑ και Περιφερειάρχης Αττικής Γιάννης Σγουρός επεσήμανε ότι:
«Τα αποτελέσματα του προγράμματος Life μας δείχνουν το δρόμο για την ανάπτυξη προγραμμάτων διαλογής στην πηγή βιοαποβλήτων που σήμερα βρίσκονται σε εμβρυικό στάδιο. Εντάσσονται στο συνολικό σχεδιασμό που είχαμε θέσει σε εφαρμογή, ώστε τίποτε να μην πηγαίνει για ταφή, εάν πρώτα δεν υποστεί κάποιας μορφής επεξεργασία. Σχεδιασμό που συμπληρώνεται από δράσεις πρόληψης, επαναχρησιμοποίησης, ανάκτησης σύμφωνα με τις οδηγίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης και στον οποίο εντάσσονταν οι διαγωνισμοί για την κατασκευή των Μονάδων Επεξεργασίας Απορριμμάτων και των Μονάδων Κομποστοποίησης» και πρόσθεσε «Η Αττική μπορεί να κερδίσει το στοίχημα της διαχείρισης των απορριμμάτων, αρκεί αυτή να μη θυσιάζεται στο βωμό μικροκομματικών σκοπιμοτήτων και όλοι οι εμπλεκόμενοι φορείς να συμπλεύσουν σε μια κοινή γραμμή. Δεν μπορεί να γίνεται κάθε φορά ένα βήμα μπρος και δύο πίσω».
Υπενθυμίζεται ότι στην Ελλάδα, με το Νόμο 4042/2012 έως το 2015 το ποσοστό χωριστής συλλογής των βιοαποβλήτων θα πρέπει να ανέλθει, κατ’ ελάχιστο, στο 5% του συνολικού τους βάρους και έως το 2020, κατ’ ελάχιστο, στο 10%. Επίσης, ο στόχος εκτροπής των βιοαποδομήσιμων αστικών αποβλήτων από την ταφή και το ειδικό τέλος ταφής, επιβάλλουν έμμεσα τη χωριστή συλλογή και επεξεργασία των βιοαποβλήτων.
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζουν ωστόσο και τα συμπεράσματα του προγράμματος που περιλαμβάνονται στον Οδηγό. Σύμφωνα με αυτά:

• Στις περιοχές του Δήμου Κηφισιάς όπου εφαρμόστηκε σύστημα πόρτα-πόρτα παρατηρείται συστηματικά πολύ υψηλή καθαρότητα των προδιαλεγμένων βιοαποβλήτων, η οποία κυμαίνεται σε επίπεδα άνω του 98% κατά βάρος. Λόγω της καλής ποιότητας των βιοαποβλήτων καθίσταται δυνατή η απευθείας επεξεργασία τους στη μονάδα κομποστοποίησης.
• Στην περίπτωση της περιοχής Κυπριάδου του Δήμου Αθηναίων όπου λειτουργεί πρόγραμμα ΔσΠ των βιοαποβλήτων με τη χρήση κεντρικών κάδων, οι προσμίξεις ανέρχονται στο 5% - 6% κ.β και για ορισμένα φορτία απαιτείται να προηγηθεί καθαρισμός πριν οδηγηθούν προς επεξεργασία στη μονάδα κομποστοποίησης.
• Σε κατεξοχήν εμπορικές περιοχές, όπως στο Γκάζι του Δήμου Αθηναίων, όπου εφαρμόζεται πρόγραμμα ΔσΠ με σύστημα κεντρικού κάδου, παρουσιάζεται η μεγαλύτερη πρόκληση αναφορικά με την παρουσία προσμίξεων στα προδιαλεγμένα βιοαπόβλητα. Το υλικό παρουσιάζει συστηματικά πολλές προσμίξεις παντός τύπου αλλά κυρίως υλικά συσκευασιών.
• Από ανάλυση που πραγματοποιήθηκε τόσο σε δείγματα εισερχόμενων υλικών όσο και στο τελικό προϊόν (κόμποστ), επιβεβαιώνεται ότι η διαλογή στην πηγή των βιοαποβλήτων μπορεί να διασφαλίσει υψηλής ποιότητας κόμποστ προδιαγραφών ECOLABEL (ανάλογου της κλάσης Α’ της Αυστρίας με εφαρμογή στη γεωργία) χωρίς υπερβάσεις των οριακών τιμών σε βαρέα μέταλλα.

Τις επόμενες ημέρες ο Οδηγός θα αποσταλεί σε όλους τους δήμους της Αττικής προκειμένου να αξιοποιηθεί για την ανάπτυξη προγραμμάτων διαλογής στην πηγή βιοαποβλήτων.

Το έργο Athens Biowaste χρηματοδοτείται κατά 50% από το Πρόγραμμα LIFE+ της Ευρωπαϊκής Ένωσης που είναι το χρηματοδοτικό μέσο της Ευρωπαϊκής Ένωσης για το περιβάλλον.

*Σύμφωνα με την Οδηγία Πλαίσιο 2008/98, ως βιολογικά απόβλητα (βιοαπόβλητα) ορίζονται: τα βιοαποδομήσιμα απόβλητα κήπων και πάρκων, τα απορρίμματα τροφών και μαγειρείων από σπίτια, εστιατόρια, εγκαταστάσεις ομαδικής εστίασης και χώρους πωλήσεων λιανικής και τα συναφή απόβλητα από εγκαταστάσεις μεταποίησης τροφίμων. 

http://www.edsna.gr/attachments/article/420/odigos_FINAL.pdf